KORUNAN ALANLARIMIZA EPEY ÖNCE ZATEN GÖZ DİKİLMİŞTİ…Mehmet Çilsal Yazdı

Muğla’da korunan alanlar aleyhine başlatılan sürecinin trajik kronolojisi…ya da “Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi” nin gayrımenkul yükselişi.

Mehmet Çilsal – MUÇEP Hukuk Komisyonu Üyesi

KORUNAN ALANLARIMIZA EPEY ÖNCE ZATEN GÖZ DİKİLMİŞTİ

(Bu başlığı şöyle yumuşatabiliriz; koruma altındaki doğal değerlerimiz, milli menfaatlerimize uygun şekilde değerlendirilmek istenmişti…Ya da memleketimizi kalkındıracak projeler, bazı gereksiz mevzuatlar yüzünden bir türlü uygulanamıyordu…)

Herneyse..

2 Mayıs 2013 tarihinde, Resmi Gazete’de acayip bir yönetmelik yayınlanır; “Tabiat varlıkları ve doğal sit alanları ile özel çevre koruma bölgelerinde bulunan devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin idaresi hakkında yönetmelik”

Meali şöyledir: Tabiat varlıkları ve doğal sit alanları ile özel çevre koruma bölgelerinde yer alan; devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması, ön izin verilmesi, kullanma izni verilmesi, ecrimisil, tahsis, işletme hakkı verilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi ve tahliye işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen….

Bu yönetmelikten çok değil, hemen 1,5 ay sonra memleket genelinde korunan alanlara dair işlemlerin düğmesine basılır. Böylece ihale süreçleri başlar.

Kronolojiye ilimiz özelinde devam edelim.

Korunan alanların halihazırdaki durumunu yerinde tespit ve ön değerlendirme ihalesi, ilk ihaledir.

MUĞLA 1. İHALE İLANI

28.06.2013 tarihinde, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI-MÜSTEŞARLIK TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ tarafından, “Muğla İli Doğal Sit Alanlarının Ön Değerlendirmesi Projesi Hizmet Alımı İhalesi” ilan edilir. İşin yaklaşık maliyeti 548.000 TL’dir.

MUĞLA 1. İHALE SONUCU

29.09.2013 tarihinde, AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞİTİM TURİZM GIDA SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ, 142.000 TL teklifle bu ihaleyi alır; 3 ay içinde de işi bitirir ve raporunu 29.12.2013’de teslim eder.

Ön değerlendirme proje raporlarından sonra ekolojik temelli bilimsel araştırma projesi safhasına geçilir.

MUĞLA 2. İHALE İLANI

21.07.2014’de, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI-MÜSTEŞARLIK TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ tarafından “Muğla Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi Hizmet Alımı” ihalesi ilan edilir. İşin yaklaşık maliyeti 354.353 TL’dir.

MUĞLA 2. İHALE SONUCU

13.08.2014 tarihinde ihale yapılır ve ENİSA GAYRİMENKUL YATIRIM DANIŞMANLIK LİMİTED ŞTİ, 276.400 TL ile ihaleyi alıp yüklenici firma olur

Muğla Çevre Platformu (MUÇEP), ihaleyi alan ENİSA adlı bu şirketi ve sözleşmelerini masaya yatırır. ENİSA LTD’nin işi başkasına pasladığı, taşeron kullandığı ortaya çıkar! Taşeron, CRK PLANLAMA adında bir firmadır…

Tuhaflık bununla da bitmez. Yüklenici firma ENİSA, işi başkasına yaptırınca, bakanlıkla yaptığı sözleşmede taahhüt ettiği hizmet işi bitirme süresine uymadığı anlaşılır. Yani, firma işi yaklaşık 10 ay geç teslim etmiştir.

Tüm bunları ortaya çıkarmak niye mi önemli?

Çünkü, hem idari hem adli yolları kullanırken bu bulgular dayanak yapılacaktır.

ÇŞB’nın yıllık faaliyet raporuna göre (s-57) iş, yani “Muğla Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi Sonuç Raporu” 20.09.2015 tarihinde bitirilmiş ve teslim edilmiştir.

Ancak, yurttaşlar tarafından talep edildiği halde Araştırma Projesi Sonuç Raporu’na ulaşılamamıştır.  BİMER, kendisine gönderilen dilekçelere, “veremeyiz” demiştir.

İHALE SONRASI BAZI İŞLER… (Meğerse, yurttaşlar ve STÖ’ler uyumuş!)

İlgili yönetmelik ne diyor ona bakalım;

Yapılmış proje sonuçlarının, TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KOMİSYONLARI KURULUŞ VE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK gereğince, 5-7 üyeden oluşan Tabiat Varlıkları Bölge Komisyonu’na inceleme ve görüş bildirmesi için gönderilmesi gerekiyor. Bölge Komisyonu’nda gerek görülürse, yerinde inceleme için Alt Komisyon dahil kurulabiliyor.

Yine aynı yönetmeliğin 9.md./4. fırkasına göre, müdür davet ederse(mecbur değil) ilgili meslek kuruluşları ile sivil toplum kuruluşu temsilcileri bölge komisyon toplantılarına gözlemci olarak katılabiliyor.

O tarihte, Muğla İl Müdürlüğü, STÖ’leri davet etme gereği duymamış.

Ama ne yapmış?

Yüklenici firma tarafından yapılan eğitim toplantılarına katılmış!

MUĞLA İl Müdürlüğü sayfasında ve yerel ilçe basınında çıkan haberleri burada aktarmaya gerek yok.

Velhasıl,

Erken uyanılmadığı ve bu toplantılar duyulmadığı için (ilimizde, ilçemizde neler olduğuna kayıtsız kalma alışkanlığımız yüzünden) işi fiilen yürüten firma öğrenilememiş(kaçırılmış) olur!

YAKLAŞAN MUSiBET, NE ZAMAN MI FARK EDİLİR?

23.09.2016 tarihinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlık İl Müdürlüğü, Muğla BŞB’ne taslak rapor başlıklı GİZLİ bir evrak gönderir. Muğla bütününde Bakanlıkça yapılmış olan doğal sit alanlarında dört mevsimi kapsayan Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi’nin Belediye Meclisince incelenip MBŞB görüşü olarak geri bildirilmesini ister.

Bu taslak raporu kendisi masaya yatıran MBŞB, ilçe belediyelerinin de aynı şeyi yapması amacıyla elindeki tüm belgeleri ilçelere gönderir ve onlardan görüş ister.

Böylece, yaklaşan musibetten STÖ’ler ve yurttaşlar da haberdar olur.

08.11.2016 tarihinde, MBŞB Meclisi, detaylı bir gerekçe ve tüm partilerin oybirliğiyle değiştirilmiş SİT alanları hakkında bir karar verir. Sonra da bunu kamuoyuna deklare eder.

Bu arada ilçelerde Kent Konseyi, MMO gibi kuruluşlar ve yurttaşlar toplantılar yapar.

BŞB Başkanı, aynı konunun görüşüleceği BŞ Belediye Meclis toplantısına ildeki tüm Kent Konseyi ve STÖ’leri davet eder.

MUÇEP (Muğla Çevre Platformu) KURULUR…

Kent konseyleri, sivil toplum örgütleri ve bireylerin katılımıyla hızlı biçimde bir platform kurulur; Bilim, Medya, Hukuk gibi komisyonlar oluşturup harıl harıl çalışmalara başlanır; imza kampanyaları düzenlenir…

BÜROKRASİ ?

Muğla Valisi dahil üst düzey bürokratlar, Türkiye genelinde başlatılan doğal sit alanlarında dört mevsimi kapsayan Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projeleri hakkında şunları söyler:

‘’Şirketlerin raporları önce illerde kontrol teşkilatına, oradan muayene ve kabul komisyonuna, ardından Tabiat Varlıkları Bölge Komisyonu’na geliyor. İl Müdürlüğünün onayından sonra da genel müdürlük inceleme ekibine ulaşıyor. Son olarak da Bakan onayına sunuluyor. Birinci kategoride yer alan ‘Kesin Korunacak Alanlar’ ise Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilecek.’’

ÇŞB’lığı 2015 yıllık raporunda belirtildiğine göre; 20.09.2015 itibarıyla projeye ait şirketin sonuç raporları il müdürlüğüne verilmiştir. Yani, üstünden epey vakit geçmiştir.

PEKİ, 15 AYDIR NİYE Mİ BEKLENMİŞ?

Çünkü, hem korunan alanlarda bu yazının en başında bahsettiğimiz yönetmelikte belirtilen alma satma kiralama tahsis gibi işleri eksiksiz, engelsiz yapabilmek için, hem şimdiye kadarki fiili durumu hukuka uygun hale getirmek için, hem de musibet senaryosunu icra edebilmek için zamana ihtiyaç vardır.

Nitekim sonraki süreçte,

-Korunan alanlarda yapılacak planlara dair yönetmeliklerde değişiklik yapan yönetmelik

-6745 sayılı KHK ve md 80

-İllerde 1/100 binlik ÇDP değişikliği (Muçep olarak itiraz ettik)

-RES,GES, JES, vb. ilke kararları,

-Varlık Fonu gibi mevzuat değişiklikleri fırtına gibi gelmeye devam eder; halen de devam etmektedir.

DAVA VE İTİRAZ SÜRELERİ

Yukarıdaki mevzuat değişikliklerinin bilinmesi, takip edilmesi, adli ve idari yolların kullanılması için son derece önemli.

İlgili yönetmelik ne diyor?

“Sonuç Raporu Bölge Komisyonu’nda görüşüldükten sonra, bir görüş yazısıyla beraber müsteşar başkanlığındaki Merkez Komisyonu’na gider; burada karara dönüştükten sonra 60 gün içinde itiraz hakkı doğar.”

İşte bu aşamada, sağlam dayanakları olan bir dosya lazım.

MUÇEP komisyonları çalışmalarına devam ediyor…